Suchodolski Mikołaj h. Janina (XV w.), rycerz pasowany, komornik podkomorzego lubelskiego.
Pochodził z zamożnej szlachty osiadłej w ziemi lubelskiej. Filiacja S-ego nie jest znana. W literaturze wyrażono przypuszczenie, że mógł być synem sędziego ziemskiego lubelskiego Macieja (zob.), i Małgorzaty, córki Stanisława z Kozic, bratem Piotra i być może Macieja, któremu w r. 1453 odstąpił część w Gardzienicach w zamian za jego własność we wsiach w ziemi chełmskiej. Możliwe, że jego bratem był też Jan z Gardzienic, wspomniany w r. 1477 jako stryj Mikołaja z Chwalisławic, zapewne syna S-ego. S. pisał się z Suchodołów, Gardzienic, Idzikowic i wniesionych mu przez żonę Chwalisławic (obecnie Fajsławice, wszystko w ziemi lubelskiej). W tym samym czasie występował jednak również inny Mikołaj z Gardzienic, niewątpliwie różny od S-ego.
Po raz pierwszy S. odnotowany został w źródłach w styczniu 1438, kiedy zastawił Mikołajowi Glinieckiemu swoją część w Łubkach. Predykat strenuus wskazuje, że już wówczas był rycerzem pasowanym. Od r. 1441 regularnie pojawiał się w sądzie ziemskim lubelskim, zarówno jako strona procesowa w sprawach majątkowych, dotyczących głównie sporów o granice, wierzytelności i poręki, jak też jako asesor i świadek czynności prawnych. W r. 1449 świadkował na dokumencie podkanclerzego Królestwa i star. chełmskiego Piotra ze Szczekocin oraz podkomorzego chełmskiego Kanimira z Kunracic (obecnie Kornacice), dotyczącym rozgraniczenia Klesztowa, wsi Gniewosza z Mościc i Roztoki, należącej do Tomasza z Moniatycz.
Bliskie związki łączyły S-ego z podkomorzym lubelskim Janem Kuropatwą z Łańcuchowa. Powołany przez niego na komornika, uczestniczył w l. 1451–60 w rozstrzyganiu sporów granicznych między szlachtą lubelską. W r. 1456 był świadkiem na urzędowym dokumencie Kuropatwy i kaszt. chełmskiego Wańka z Kwasiłowa, wydanym dla władyki chełmskiego. Jako poręczyciel podkomorzego S. pozywany był (od r. 1453) przez Mikołaja z Kozic, który uzyskał nawet intromisję w dobra S-ego w Gardzienicach. W związku z tą sprawą procesował się później także z samym Kuropatwą i jego spadkobiercami. Transakcje majątkowe łączyły S-ego z Mikołajem Postromieńskim z Gardzienic (ręczył za niego w r. 1453), a bliżej nieznane interesy z woj. podolskim Janem Hryćko Kierdejowiczem z Pomorzan (w r. 1453 pozywał jego poręczycieli, m.in. Wojciecha z Łuszczowa). Miał nadto sprawy sądowe z sąsiadami i okoliczną szlachtą (m.in. z Pełką z Oleśnik i Elżbietą, żoną Jakuba ze Słotwin oraz Mikołajem, Janem i Stanisławem z Siestrzewitowa). W sądzie ziemskim pojawił się jeszcze w r. 1470. Data śmierci S-ego pozostaje nieznana.
Najpóźniej w r. 1443 (a zapewne w r. 1441, jeśli przyjąć pogląd A. Sochackiej o przemieszaniu kart w księdze ziemskiej lubelskiej) S. pojął za żonę Dorotę, córkę Grota Borszy z Chwalisławic h. Rawa. Jego synami byli zapewne: Maciej, Jan, Jerzy zwany Jurianem (Jurgianem) i Mikołaj, poświadczeni wspólnie w r. 1470. Wszyscy bracia zwali się Suchodolskimi, jakkolwiek dobra w Suchodołach odziedziczył tylko Jan, natomiast Jerzy i Mikołaj w r. 1478 podzielili między siebie majątek w Chwalisławicach, Idzikowicach, Oleśnikach oraz Łęgowie. Być może córką S-ego była Anna, wspomniana w r. 1465 jako córka Mikołaja z Gardzienic i żona Jana Łaszcza. Mikołaj piszący się z Chwalisławic (zm. przed r. 1489) był żonaty z Anną, córką Klemensa Wocieskiego. Z tego związku pochodziło dwóch synów, Feliks i Mikołaj.
Prawdopodobnie to syn S-ego Mikołaj (a nie S. jak przyjmuje się w literaturze) był obok Jakuba Snopkowskiego ze Snopkowa h. Rawa i Wojciecha Mętowskiego z Mętowa h. Sulima uczestnikiem opisanego przez Jana Długosza napadu na klasztor Norbertanek w Busku w r. 1474. Pełnione przez S-ego, wymagające publicznego zaufania funkcje sądowe, każą raczej powątpiewać w jego udział w tym zdarzeniu. Taki postępek łatwiej przypisać Mikołajowi młodszemu, który, jak wynika z listu Mikołaja Perena, ok. r. 1483 trudnił się wraz z bratem Jerzym rozbojem na szkodę mieszczan koszyckich.
W l. siedemdziesiątych XV w. nazwisko Suchodolski pojawiło się kilkakrotnie w środowisku dworskim. W r. 1471 dworzanin królewski «N[icolaus?] Suchodolski» (przypuszczalnie tożsamy ze znanym Długoszowi) uczestniczył w wyprawie koronacyjnej Władysława Jagiellończyka do Pragi (wg zapisu w księdze podskarbińskiej Tomasza Trąbczyńskiego, za 6 koni wypłacono mu 60 fl.). W r. 1475 nieznany z imienia Suchodolski wraz z innymi rycerzami chorągwi nadw. podążał na wesele królewny Jadwigi do Landshut. Osoba o tym nazwisku odnotowana została także w księdze podskarbińskiej pod r. 1478 (przez wydawców identyfikowana z Janem Suchodolskim, występującym ponownie w źródłach skarbowych w r. 1485). Żadnej z tych wzmianek nie należy odnosić do S-ego, gdyż trudno przypuszczać, aby w tak późnym wieku rozpoczął karierę dworską.
Niesiecki, VIII; Piekosiński F., Poczet rodów szlachty polskiej, „Roczn. Tow. Herald.” R. 2: 1911 s. 20; Słownik historyczno-geograficzny województwa lubelskiego w średniowieczu, Oprac. S. Kuraś, w: Dzieje Lubelszczyzny, W. 1983 III (Chwalisławice, Gardzienice, Idzikowice, Suchodoły); Słownik staropolskich nazw osobowych, Wyd. W. Taszycki, Wr. 1978 V z. 2; – Internet: www.geocities.com/a_gulinsky/suchp.htm (A. Guliński, Genealogia rodziny Gulińskich. Część: Potomkowie Sułka z Giełczwi, z błędami, kopia w Mater. Red. PSB); – Biskup M., Wokół „landshuckiego wesela” 1475 roku, Zesz. Nauk. UJ 1977 t. 469, Prace Hist., z. 56 s. 91; Górski K., Dyplomacja polska czasów Kazimierza Jagiellończyka, cz. 2: Lata konfliktów dyplomatycznych, w: Biskup M., Górski K., Kazimierz Jagiellończyk. Zbiór studiów o Polsce drugiej połowy XV wieku, W. 1987 s. 269; Hist. dyplomacji pol., I 514; Sochacka A., Własność ziemska w województwie lubelskim w średniowieczu, L. 1987 s. 24, 96, 112, 153, 188, 200–1; Wroniszewski J., Ród Rawiczów: współrodowcy Warszowiców i Grotowiców, Tor. 1994 s. 58–9, tabl. VII (Mikołaj z Gardzienic h. Godziemba); – Akta odnoszące się do stosunków handlowych Polski z Węgrami, głównie z Archiwum Koszyckiego z lat 1354–1505, Wyd. S. Kutrzeba, Arch. Kom. Hist. 1902 IX nr 55; Akty otnosjaščiesja k istorii byvšej cholmskoj eparchii, w: Akty Izdavaemye Vilenskoju Archeografičeskoju Komissieju, Vil’na 1892 XIX nr 2 s. 2; Długosz, Annales, XII 328; Lubelska księga podkomorska piętnastego wieku, Wyd. L. Białkowski, L. 1934; Rachunki królewskie z l. 1471–2 i 1476–8; Zbiór dok. mpol., II nr 513, III nr 832; – AP w L.: Acta Terrestria Lubliniensia, t. 1 s. 98, 101–2, 129, 157, 165, 168–70, 224, 227, 230, 286, 300, 352, 355, t. 4 k. 16v, 68, 95, 114v–15, 118, 121, 122–2v, 123v, 124, 131, 164, 174v, 222–2v, 224v, t. 5 k. 36v, 55, 57v, 71, 108v, 120v, 128, 171, 195v, 246, 253, 269v [287], 271v [277], 328, 336v, 376, 388, 414v–15, 416v, 418v–19, 425, 427, 435, t. 8 k. 21, 31–2v, 40, 40v, 50v, 55, 58v, 62, 78v–9v, 94, 102v, 105v, 108v, 112, 114v, 129v, 145, 150v, 389, t. 9 k. 64, 154v, 156v–8, 193–3v, 244v–5, 293v, 300, 384v–5 (żona syna S-ego, Mikołaja), k. 408v, 566 t. 10 k. 173v (żona Macieja); IH PAN w Kr., Pracownia Słown. Hist-Geogr. Mpol. w Średniowieczu: Mater. do kodeksu dyplomatycznego Małopolski, t. V teczka A–B nr 43.
Renata Trawka